Απασχόληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση 2005 - 2015

Εισαγωγή 

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος η Eurostat παρουσιάζει στατιστικά στοιχεία που αφορούν την απασχόληση στην ΕΕ, στην Ευρωζώνη και στον ευρύτερο Ευρωπαϊκό χώρο (ΕΖΕΣ, χώρες υπο ένταξη).

Τα στοιχεία αυτά αποτελούν μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να συγκρίθουν οι πολιτικές στο χώρο εργασίας μεταξύ των χωρών μελών της ΕΕ αλλά και της ευρύτερης Ευρωπαϊκής ζώνης. 

Τα στοιχεία μπορούν να βρεθούν στην κάτωθι ιστοσελίδα:

http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Employment_statistics

Στοιχεία 

Τα κυριότερα ευρήματα είναι τα κάτωθι:

1. Το 2015 μόλις 54.9 από τα 100 άτομα στην Ελλάδα είχαν κάποια απασχόληση. Ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 70.1 και της Ευρωζώνης 69.0. Την καλύτερη επίδοση παρουσιάζει η Σουηδία με 80.5 ακολουθούμενη από Γερμανία με 78.0 και το ΗΒ με 76.8. Η Ελλάδα έχει καλύτερη επίδοση μόνον σε σχέση με την Τουρκία (53.9) και τη FYROM (51.9). Διαχρονικά από το 66.3 του 2008 η Ελλάδα χτύπησε το απόλυτο χαμηλό της το 2013 με 52.9 απασχολουμένους με το ποσοστό αυτό να αυξάνεται από το 2014 και μετά. Ως σύγκριση η Ισλανδία, η χώρα με την υψηλότερη απασχολησιμότητα εντός του καλαθιού των χωρών υπό εξέταση, είδε το ποσοστό απασχόλησης να πέφτει από το 85.3 το 200ο στο 80.4 περίπου το 2010 όταν και η χώρα βρέθηκε αντιμέτωπη με τη δική της κρίση. Το πλέον ενδιαφέρον είναι η διαχρονικά χαμηλή απασχόληση της Ιταλίας που το μέγιστο ποσοστό απασχόλησης δεν έχει υπερβεί στην περίοδο 2005 ως 2015 το 62.9%. Κάτι που δίνει μία εξήγηση στο γεγονός ότι η Ιταλία αντιμετωπίζει εδώ και 20 χρόνια σοβαρά προβλήματα στην οικονομία της. Φυσικά η Ιταλία είναι 3 χώρες σε μία. Ο Βορράς που είναι μία από τις πλέον αποδοτικές οικονομίες της Ευρώπης. Το κέντρο που είναι κάτω από τον μέσο όρο. Και το Νότο που ζει από τον Βορρά.
2. Μεταξύ ανδρών και γυναικών η απασχόληση στην Ελλάδα παρουσιάζει μεγάλες διαφορές. Ειδικότερα ενώ 64 στους 100 άνδρες ηλικίας από 20 ως 64 έχουν κάποια απασχόληση το 2015 μόνο για τις 46 από τις 100 γυναίκες συμβαίνει κάτι τέτοιο. Μόνον η Μάλτα και η Ιταλία έχουν μεγαλύτερη διαφορά (81.4 και 53.6 για άνδρες και γυναίκες και 70.6 και 50.6 αντίστοιχα στην περίπτωση της Ιταλίας) ενώ η χώρα όπου η διαφορά απασχόλησης μεταξύ ανδρών και γυναικών παρουσιάζει τη μικρότερη διαφορά είναι η Φιλανδία (73.9 και 71.8 αντίστοιχα). Η μέση διαφορά στην ΕΕ είναι στο 11.6 και στην Ευρωζώνη στο 11.2. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η απασχόληση στην Τουρκία όπως μόλις 1 στις 3 γυναίκες εργάζονται (32.5 άτομα στα 100) ενώ για τους άνδρες ο δείκτης απασχόλησης δεν διαφέρει ουσιαστικά από το μέσο όρο της ΕΕ (75.3 για την Τουρκία με 75.9 για την ΕΕ).
3. Όσον αφορά την απασχολησιμότητα των ατόμων άνω των 55 ετών, ο δείκτης απασχόλησης στην Ελλάδα είναι 34.3 άτομα στα 100. Ο χαμηλότερος δείκτης στην ΕΕ. Μόνον η Τουρκία έχει χαμηλότερη επίδοση με 31.3 άτομα στα 100. Η χώρα με το υψηλότερο δείκτη απασχόλησης ατόμων άνω των 55 ετών είναι η Σουηδία με 74.5 άτομα στα 100 ακολουθούμενη εντός της ΕΕ από την Γερμανία και Δανία με 66.2 και 64.7 άτομα στα 100 αντίστοιχα.
4. Όσον αφορά την απασχολησιμότητα των ατόμων κάτω των 24 ετών τα αποτελέσματα είναι ομοίως απογοητευτικά για την Ελλάδα όπου μόλις 13 στα 100 άτομα έχουν κάποια απασχόληση. Ο δείκτης αυτός είναι ο χαμηλότερος μεταξύ των χωρών που συγκρίνονται πίσω ακόμα και από την Τουρκία μια χώρα όπου το 1/2 του πληθυσμού (γυναίκες) είναι πρακτικά αποκλεισμένο από τους χώρους εργασίας. Στον αντίποδα εντός ΕΕ η Ολλανδία, Δανία και Αυστρία με 60.8, 55.4 και 51.3 στα 100 άτομα αντίστοιχα.
5. Η Ελλάδα είναι η χώρα όπου η εκπαίδευση δεν πληρώνει. Η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο δείκτη απασχολησιμότητας για τους απόφοιτους μέσης και ανώτερης εκπαίδευσης με 51.1 και 67.9 στα 100 άτομα αντίστοιχα. Δείγμα της αδυναμίας να απορροφήσει καταρτισμένα άτομα. Οι τιμές αυτές θα ήταν ακόμα χειρότερες αν περίπου 350,000 άτομα δεν είχαν εγκαταλείψει τη χώρα τα τελευταία 5 χρόνια. Η εκπαίδευση είναι και στην Ελλάδα εισιτήριο στην αγορά εργασίας καθώς οι τιμές απασχολησιμότητας είναι υψηλότερες από την τιμή για τα άτομα που έχουν βασική εκπαίδευση (48.8 άτομα στα 100). Στον απόλυτο αντίποδα η χώρα με την υψηλότερη απασχολησιμότητα για κάθε επίπεδο εκπαίδευσης είναι η Ισλανδία.
6. Το ποσοστό των ατόμων που απασχολείται με μερική απασχόληση στην Ελλάδα είναι 9.3% (επί του δυναμικού που απασχολείται). Μόλις 1.5% των ατόμων που έχουν κάποια απασχόληση δηλώνουν και 2η εργασία. Τα αντίστοιχα ποσοστά στην ΕΕ είναι 19% και στην Ευρωζώνη 21.3% αντίστοιχα. Η χώρα πρωταθλητής στην μερική απασχόληση είναι η Ολλανδία 46.9%. Η Ισλανδία είναι η χώρα πρωταθλητής στο ποσοστό των απασχολούμενων με 2η απασχόληση με 11.3%.
7. Η μερική απασχόληση είναι πολύ περισσότερο συνήθης μεταξύ των γυναικών. Ενώ το ποσοστό των ανδρών στην ΕΕ με μερική απασχόληση είναι 8.2% το αντίστοιχο ποσοστό για τις γυναίκες είναι 31.5%. Η μερική απασχόληση αποτελεί ένα από τα αίτια που προκαλούν τις διαφορά στις αποδοχές των γυναικών (χαμηλότερες) και των ανδρών. Τα ποσοστά για την Ελλάδα είναι 6.6% και 13.0% αντίστοιχα. Στον αντίποδα η Ολλανδία όπου τα ποσοστά είναι 22.4% και 75.3% αντίστοιχα.
8. Μια στις 10 συμβάσεις εργασίας στην ΕΕ είναι ορισμένου χρόνου. (11.1% για την ακρίβεια). Το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα είναι 7.8%. Πρωταθλητής στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου είναι η Πολωνία με 21.9% ακολουθούμενη από την Ισπανία με 20.7%. Στον απόλυτο αντίποδα η Ρουμανία όπου η έννοια των συμβάσεων ορισμένου χρόνου είναι πρακτικά άγνωστη.

Συμπεράσματα 

Η Ελλάδα είναι μία χώρα με διαχρονικό πρόβλημα στην αγορά εργασίας. Παρουσιάζει έναν απο τους χαμηλότερους δείκτες απασχόλησης στην ΕΕ. Έχει έναν απο τους χαμηλότερους δείκτες απασχόλησης μεταξύ των γυναικών. Στις ηλικίες άνω των 55 το ποσοστό απασχόλησης είναι απογοητευτικό. Όπως και στις ηλικίες ως τα 24 όπου μόλις 1 στους 7 δηλώνει κάποια μορφή απασχόλησης. Η εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού δεν αυξάνει σημαντικά την απασχολησιμότητα. Τουναντιον αν ληφθεί υπόψη οτι ο κύριος όγκος των νέων που μεταναστεύουν είναι άτομα με υψηλό ποσοστό κατάρτισης τότε η διαφορά υπέρ των καταρτισμενων θα ήταν ακόμα χαμηλότερη. Η έννοια της μερικής απασχόλησης είναι ακόμα και σήμερα κάτι το πρακτικά άγνωστο στη χώρα μας. Όπως και η απασχόληση σε περισσότερες της μίας εργασίες. 

Φυσικά αξίζει να σημειωθεί οτι τα στοιχεία που αφορούν τη χώρα μας είναι στοιχεία που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη με επιφύλαξη. Η χώρα μας επιδεικνύει υψηλά ποσοστά μαύρης αδηλωτης εργασίας ειδικά μεταξύ των νέων. Μεγάλο ποσοστό των πρόωρα συνταξιοδοτουμενων συνεχίζει να εργάζεται στην μαύρη αγορά. Και είναι περιζητητοι καθώς οι ελεγκτικοι μηχανισμοί απλά δεν υπάρχουν και το κόστος ασφάλισης είναι σήμερα το 40% ως και 55% του συνολικού κόστους του εργοδότη.