Ο ρόλος των Φραγμάτων στην αντιπλημμυρική προστασία.
Οι έντονες βροχοπτώσεις της 1ης Φεβρουαρίου 2015, προκάλεσαν στην Άρτα την καταστροφή της γέφυρας της Πλάκας.
Τα έντονα μετεωρολογικά φαινόμενα, ισχυρές βροχοπτώσεις με κατακρημνίσεις της τάξης των 50~100mm νερού σε 24 ώρες ή και λιγότερο, στις λεκάνες των ποταμών Αχελώου, Άραχθου και Αλιάκμονα είχαν ως αποτέλεσμα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα. Οι βροχοπτώσεις συνεχίζονται αν και με λιγότερη ένταση για 2η συνεχή ημέρα.
Στον Άραχθο το Πουρνάρι Ι προστάτευσε τη πόλη της Άρτας. Λειτούργησε ανασχετικά περιορίζοντας τη μέγιστη παροχή κατάντη του φράγματος, σε μία τιμή περίπου ίση με 1400 κυβικά μέτρα νερό το δευτερόλεπτο (σύμφωνα με στοιχεία της ΔΕΗ). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην πνιγεί η πόλη της Άρτας αν και τα στιγμιότυπα εχθές ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακά.
Αντίστοιχα, λειτούργησε ο εκχειλιστής στο Καστράκι με παροχή ως και 4000 κυβικά μέτρα νερό το δευτερόλεπτο (σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΕΗ). 2,5 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Πουρναρίου Ι. Το νερό αυτό εισέρρευσε στο ταμιευτήρα των Κρεμαστών οπότε και δεν σημειώθηκαν μεγάλα προβλήματα. Λειτούργησε ακόμα και ο εκχειλιστής του Ιλαρίωνα, έργο κεφαλής όπως λέγεται καθώς είναι το πρώτο φράγμα ανάντη, στο συγκρότημα του Αλιάκμονα. Όπως και στην περίπτωση του Καστρακίου το όλο θέαμα ήταν μεν εντυπωσιακό αλλά χωρίς τίποτα το ιδιαίτερο.
Την 1η Φεβρουαρίου 2015, η Ελληνική Κοινωνία γλύτωσε από μία ισχυρότατη καταιγίδα που σε άλλες εποχές θα έπνιγε τις πόλεις της Άρτας και του κάτω ρου του Αχελώου και θα δημιουργούσε πολύ σοβαρά προβλήματα στο κάτω ρου του Αλιάκμονα.
Αν δεν υπήρχε το φράγμα του Πουρναρίου να περιορίσει τη μέγιστη παροχή στο όριο, ώστε κατάντη αυτού να μην παρουσιαστούν ιδιαίτερα προβλήματα, η πόλη της Άρτας θα είχε πληγεί από ένα ιδιαίτερα ισχυρό πλημμυρικό φαινόμενο με εκτιμώμενη περίοδο επαναφοράς ως και 500 έτη. Δηλαδή οι καταστροφές θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικές και μάλλον θα θρηνούσαμε θύματα. Φυσικά τα στοιχεία αυτά αποτελούν εκτιμήσεις για την ώρα αλλά στηρίζονται σε δεδομένα που αφορούν την ταχύτητα ανόδου της στάθμης του ταμιευτήρα του Πουρναρίου.
Εδώ να σημειωθεί ότι η μέτρια ως και τα τέλη Ιανουαρίου υδρολογική χρονιά (2014-2015) είχε ως αποτέλεσμα τα αποθέματα νερού στους ταμιευτήρες της ΔΕΗ να είναι χαμηλότερα από πέρυσι. Αυτό λειτούργησε ευνοϊκά, καθώς αύξησε τη δυνατότητα αποθήκευσης της πλημμυρικής εισροής στον ταμιευτήρα.
Για τη γέφυρα της Πλάκας δυστυχώς τα πράγματα δεν ήταν καλά. Αν είχαν ληφθεί κάποια μέτρα για την ενίσχυση του ίσως να επιζούσε του φαινομένου. Αν και για την ώρα μόνον εικασίες μπορούν να γίνουν όσον αφορά την τύχη αυτής της γέφυρας.
Με την κλιματική αλλαγή ως πραγματικότητα, τα ακραία αυτά φαινόμενα εκτιμάται ότι θα αποκτήσουν μεγαλύτερη συχνότητα. Αυτό κάνει αναγκαία την κατασκευή μεγάλων έργων και για την ενίσχυση της αντιπλημμυρικής άμυνας της χώρας. Ένα από τα πλέον σημαντικά Έργα για το σκοπό αυτό είναι και τα Μεγάλα Φράγματα. Γιατί μόνον αυτά μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά για την ανάσχεση μίας πλημμύρας. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνουν βιαστικά, χωρίς τις απαραίτητες μελέτες και ειδικά χωρίς Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Γιατί τότε μπορεί να κάνουμε μεγαλύτερο κακό από καλό.
Ο ρόλος των φραγμάτων είναι πολλαπλός. Διαχείριση υδάτων, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας (αντλισιοταμιευτικά), παράπλευρες δραστηριότητες κλπ. Σε μία χώρα που έχει τις δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ είναι κρίμα και άδικο να μην μπορεί να εκμεταλλευθεί ούτε το 50% του δυνητικά εμπορικά εκμεταλλεύσιμο υδατικού δυναμικού της χώρας.
Τα έντονα μετεωρολογικά φαινόμενα, ισχυρές βροχοπτώσεις με κατακρημνίσεις της τάξης των 50~100mm νερού σε 24 ώρες ή και λιγότερο, στις λεκάνες των ποταμών Αχελώου, Άραχθου και Αλιάκμονα είχαν ως αποτέλεσμα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα. Οι βροχοπτώσεις συνεχίζονται αν και με λιγότερη ένταση για 2η συνεχή ημέρα.
Στον Άραχθο το Πουρνάρι Ι προστάτευσε τη πόλη της Άρτας. Λειτούργησε ανασχετικά περιορίζοντας τη μέγιστη παροχή κατάντη του φράγματος, σε μία τιμή περίπου ίση με 1400 κυβικά μέτρα νερό το δευτερόλεπτο (σύμφωνα με στοιχεία της ΔΕΗ). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην πνιγεί η πόλη της Άρτας αν και τα στιγμιότυπα εχθές ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακά.
Αντίστοιχα, λειτούργησε ο εκχειλιστής στο Καστράκι με παροχή ως και 4000 κυβικά μέτρα νερό το δευτερόλεπτο (σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΕΗ). 2,5 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Πουρναρίου Ι. Το νερό αυτό εισέρρευσε στο ταμιευτήρα των Κρεμαστών οπότε και δεν σημειώθηκαν μεγάλα προβλήματα. Λειτούργησε ακόμα και ο εκχειλιστής του Ιλαρίωνα, έργο κεφαλής όπως λέγεται καθώς είναι το πρώτο φράγμα ανάντη, στο συγκρότημα του Αλιάκμονα. Όπως και στην περίπτωση του Καστρακίου το όλο θέαμα ήταν μεν εντυπωσιακό αλλά χωρίς τίποτα το ιδιαίτερο.
Την 1η Φεβρουαρίου 2015, η Ελληνική Κοινωνία γλύτωσε από μία ισχυρότατη καταιγίδα που σε άλλες εποχές θα έπνιγε τις πόλεις της Άρτας και του κάτω ρου του Αχελώου και θα δημιουργούσε πολύ σοβαρά προβλήματα στο κάτω ρου του Αλιάκμονα.
Αν δεν υπήρχε το φράγμα του Πουρναρίου να περιορίσει τη μέγιστη παροχή στο όριο, ώστε κατάντη αυτού να μην παρουσιαστούν ιδιαίτερα προβλήματα, η πόλη της Άρτας θα είχε πληγεί από ένα ιδιαίτερα ισχυρό πλημμυρικό φαινόμενο με εκτιμώμενη περίοδο επαναφοράς ως και 500 έτη. Δηλαδή οι καταστροφές θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικές και μάλλον θα θρηνούσαμε θύματα. Φυσικά τα στοιχεία αυτά αποτελούν εκτιμήσεις για την ώρα αλλά στηρίζονται σε δεδομένα που αφορούν την ταχύτητα ανόδου της στάθμης του ταμιευτήρα του Πουρναρίου.
Εδώ να σημειωθεί ότι η μέτρια ως και τα τέλη Ιανουαρίου υδρολογική χρονιά (2014-2015) είχε ως αποτέλεσμα τα αποθέματα νερού στους ταμιευτήρες της ΔΕΗ να είναι χαμηλότερα από πέρυσι. Αυτό λειτούργησε ευνοϊκά, καθώς αύξησε τη δυνατότητα αποθήκευσης της πλημμυρικής εισροής στον ταμιευτήρα.
Για τη γέφυρα της Πλάκας δυστυχώς τα πράγματα δεν ήταν καλά. Αν είχαν ληφθεί κάποια μέτρα για την ενίσχυση του ίσως να επιζούσε του φαινομένου. Αν και για την ώρα μόνον εικασίες μπορούν να γίνουν όσον αφορά την τύχη αυτής της γέφυρας.
Με την κλιματική αλλαγή ως πραγματικότητα, τα ακραία αυτά φαινόμενα εκτιμάται ότι θα αποκτήσουν μεγαλύτερη συχνότητα. Αυτό κάνει αναγκαία την κατασκευή μεγάλων έργων και για την ενίσχυση της αντιπλημμυρικής άμυνας της χώρας. Ένα από τα πλέον σημαντικά Έργα για το σκοπό αυτό είναι και τα Μεγάλα Φράγματα. Γιατί μόνον αυτά μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά για την ανάσχεση μίας πλημμύρας. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνουν βιαστικά, χωρίς τις απαραίτητες μελέτες και ειδικά χωρίς Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Γιατί τότε μπορεί να κάνουμε μεγαλύτερο κακό από καλό.
Ο ρόλος των φραγμάτων είναι πολλαπλός. Διαχείριση υδάτων, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας (αντλισιοταμιευτικά), παράπλευρες δραστηριότητες κλπ. Σε μία χώρα που έχει τις δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ είναι κρίμα και άδικο να μην μπορεί να εκμεταλλευθεί ούτε το 50% του δυνητικά εμπορικά εκμεταλλεύσιμο υδατικού δυναμικού της χώρας.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου